Hai ngày sau ở trong hang lạc Dơi. Cái Lành đang ngồi trong hang. Bên cạnh là đống lửa bập bùng. Nàng đang nghe một sức kể lại chuyện gì đó. Người nghe có Mo Dịu và Thơm và vài người nữa. Nghe sức trước mặt kể xong Cái Lành hỏi ngay. “Thua. Ở lại?”. Sức này quả quyết. “Đúng”. Sức ngồi trước Cái, trả lời vẻ hơi sợ. Chàng và đội sức vừa từ lạc Tắc-kè về. Kể lại chuyện sức lông (chỉ Nặng) thách thua nên bị người lạc Tắc-kè giữ ở lại. Cái Lành quay sang nhìn Mo Dịu. Chồng hai phải ở lại lạc khác không phải chuyện nhỏ. “Mo. Tính sao?”. Mo Dịu ngồi trầm ngâm lúc rồi nói. “Ta đến xem”. Bà muốn đến lạc Tắc-kè để cứu người. Cái Lành nghe xong nói ngay. “Tốt. Mời đi ngay”. Cái Lành thở nhẹ. Nàng rất yên tâm. Mo Dịu khôn hơn người, ắt có cách mang chồng và bắt sức kia về làm rể. Thơm ngồi nghe mẹ và bà nói chuyện. Chú Nặng bị bắt rồi sao. Chàng thật đáng ghét. Bỏ ta đi rồi bắt chú ta. Nếu gặp ta sẽ cho chàng biết tay. Hai ngày sau ở lạc Tắc-kè. Tuấn Minh ngồi bên bếp, hơi cau mày nhìn người trước mặt. Chàng không thể bảo Cả Nặng làm việc. Chàng không muốn nuôi không. Không muốn đánh nhau. Làm sao đây. Bỗng một bà cô chạy về nói là có đội sức từ lạc Dơi đến. Tuấn Minh chạy ngay ra cầu khỉ. Trước mặt Tuấn Minh là bà cụ chống gậy da nhăn nheo. Đi lại như thường. Theo sau là đội sức 16 người. Cả Nặng nhìn thấy bà cụ thì vui lắm. Chàng nói. “Mo. Cứu ta". Bà cụ nói. “Được. Mọi việc để ta lo". Sau đó bà cụ tự giới thiệu là Mo Dịu của lạc Dơi. Tuấn Minh chào lại. Mo Dịu không vòng vo mà vào việc chính luôn. “Ta muốn đổi Nặng. Cháu muốn lấy gì cứ nói thẳng". Tuấn Minh đang cần người nên giữ Cả Nặng. Nhưng Cả Nặng đội mũ lông chim có 3 lông lam nên là người bề trên. Giữ một cục than nóng trong tay không phải tốt. Nghĩ kĩ, chàng nói. “Chục sức". Mo hơi nhíu mày nhưng đáp ngay. “Được". Mo Dịu nghĩ nhanh mất chục sức với lạc Dơi không nhiều. Vẫn chịu được. Giờ đến làm nốt việc còn dở. “Ta. Thách hỏi đáp". Mo Dịu hô “hỏi đáp" vì muốn dùng cái mạnh của mình là hiểu biết. Không lẽ lại thi phóng lao với người trẻ. Tuấn Minh đáp không cần nghĩ. “Tốt. Hỏi đáp". Hỏi đáp à. Ông nội ta có tủ sách. Ngay từ lớp 8 ta thích đọc sách khám phá và tự nhiên. Almanach - Những nền văn minh thế giới, Con người và những phát minh, Biển - Cái nôi của sự sống, Thế giới mới, Tri thức trẻ, Kiến thức ngày nay. Thêm nữa nếu có thua cũng mang chục sức ra làm khiên. Mo Dịu lại nói. “Trước. Xem nâng đá”. Mo Dịu nghe kể rằng Cả lạc Tắc-kè nâng khối đá to như nghé thì không tin. Muốn tận mắt nhìn thấy. Tuấn Minh hiểu ý liền dẫn Mo Dịu đi xem. Mọi thứ vẫn còn đó ở bìa rừng. Tuấn Minh làm lại từng bước cho Mo Dịu xem. Cả Nặng cũng đu người thử, khối đá bị nâng như bình thường. Mo Dịu xem xong không nói gì. Không có gì lừa dối ở đây. “Tốt. Hỏi. Cái gì nhanh tột ?”. Mọi người xung quanh xôn xao. Nhanh tột à. Ngựa. Chim. Gió. Chớp mắt. Ai cũng có câu trả lời riêng. Tuấn Minh nghĩ hồi lâu rồi đáp. “Tia nắng". Mo Dịu cũng có câu trả lời riêng. Bà cụ không bác ngay, chỉ im lặng vì đợi lời giải thích. “Mặt đất rộng tột. Mặt Trời lên chiếu tia nắng đi xa muôn nơi. Rất nhanh chiếu sáng mọi góc khuất. Sáng cả những chỗ mắt ta không nhìn thấy”. Tuấn Minh cố diễn giải tốc độ ánh sáng. Nếu ai nói tia nhìn hay ý nghĩ nhanh tột thì chưa đúng. Nó chỉ giới hạn trong hiểu biết của người nhìn. Mo Dịu nghĩ hồi lâu về lời đáp của Tuấn Minh. Cũng có lí của nó. Chỉ là không ngờ ngoài dự đoán. Mo Dịu cho rằng hoặc là tia nhìn, hai là ý nghĩ. “Tốt. Cả Rồng hỏi”. Đến lượt Tuấn Minh hỏi. “Cái gì cứng tột ?”. Mo Dịu nghĩ nhanh rồi đáp ngay. “Lửa.” Tuấn Minh quay sang Sim đứng gần đó. “Sim. Giúp ta nhóm lửa.” Sim không hiểu ý anh rể nhưng cứ làm theo. Xưa nay anh rể làm chuyện lạ nhiều rồi. Một đống lửa cháy bập bùng. Tuấn Minh đến gần rồi tháo “nanh rồng" khỏi vòng cổ rồi ném vào lửa. Mo Dịu không nói gì. Cả Rồng ắt có lí do riêng. Đợi lúc lâu lửa tàn. Tuấn Minh bới tìm nanh rồng. Chàng nhổ nước bọt làm nó kêu xèo xèo. Chàng cầm trên tay rồi xoa xoa. Nó lại bóng sáng như ánh trăng. A… Mo Dịu bất giác thốt lên. Nanh thú này không bị lửa nung đen. Lũ lạc cũng o a không kém. Họ biết nó bén, cắt mọi thứ như cắt chuối nhưng nó không sợ lửa. Đúng là vật thần. Tuấn Minh cầm nanh rồng cà vào khối đá bên cạnh. Khối đá bị cào xước. Nanh rồng càng sáng hơn. Tuấn Minh nói to. “Nanh rồng. Cứng tột.” Mo Dịu không bắt bẻ được. Vậy là lúc nãy ta đáp sai rồi. Đến lượt ta hỏi. “Tốt. Hỏi. Ngày có trước hay đêm có trước.” Mọi người xôn xao. Đêm rồi ngày, ngày rồi đêm. Cái nào có trước, cái nào có sau. Không ai biết. Câu hỏi này khó hơn câu trước. Tuấn Minh biết đây là câu khó. Chàng không biết. Như gà đẻ trứng, trứng nở gà. Thầy giáo sinh học nói gà có trước. Thầy triết học nói trứng có trước. Cuối cùng chàng cũng chịu. “Hỏi không thể đáp. Như bước chân, chân trái đi trước hay chân phải đi trước.” Thật ra Mo Dịu cũng không trả lời được. Cứ coi như lời đáp lửng. “Tạm. Mời hỏi’. Tuấn Minh nói ngay. “Bố hơn con 18 tuổi. Tuổi bố và con cộng lại là 62. Hỏi tuổi bố tuổi con.” Oạch… cái gì đây. Cả Tròn và Mo Ngà và lũ người có mặt nghe mơ hồ. Tính tuổi bố con kiểu dấu đầu bọc đuôi thế này khó quá. Mo Dịu bất giác giật mình. Nhớ là hồi trẻ câu hỏi này đã nghe qua ở hội lạc Sao. Giờ lại có. Mo Dịu không trả lời mà ngồi xuống bấm đốt ngón chân và tay. Lát sau chuyển sang bấm đốt ngón tay sức bên cạnh. Tuấn Minh biết bà cụ đang làm gì. Để trả lời câu hỏi có hai cách. Cách 1 là thử. Tuổi bố luôn lớn hơn một nửa số tuổi cộng lại là 31. Giả dụ bố 32, con 14, cộng lại 46. Loại. Thử số 33 trở lên. Vì số đốt ngón chân và tay một người là 56 nên cần hai người để có 62 đốt. Mo Dịu đang làm theo cách này, dễ làm nhưng lâu. Mỗi lần thử tính đốt ngón tay và chân, nhanh thì một phút, để thử sai cũng cần 10-15 phút thì xong. Đổi lại, ví dụ kiểu đàn chim đậu trên cây, cộng lại là 300 thì thời gian thử là khoảng một giờ. Cách 2 là quy về giải phương trình bậc một hai ẩn. Bố - Con = 18 Bố + Con = 62 Cộng hai vế: 2 Bố = 80. Rút ra: Bố = 40. Biết tuổi bố là 40, tính ra tuổi con là 22. Một lúc sau, Mo Dịu nói to. “Tuổi bố 40. Tuổi con 22.” Lũ người ô a. Mo Dịu giỏi quá. Mo Ngà còn đang nhẩm tính chưa xong. Tuấn Minh cười tươi. “Tốt. Mời cụ hỏi”. Hai lần Mo Dịu đều hỏi trước. Lần này Tuấn Minh hỏi trước cũng không ai nói gì. Tuấn Minh vẫn để Mo Dịu hỏi trước. Mo Dịu nghĩ là Tuấn Minh kính già. Mo Dịu lấy một lao trên tay sức bên cạnh rồi nói. “Một lần vẽ. Chia ba lao.” Lũ lạc bất ngờ. Câu hỏi nghĩ qua thì dễ nhưng khó. Có một trò cắt đôi cọng cỏ. Ai chơi giỏi cắt đôi cọng cỏ trong một lần. Nhưng chia ba thì chưa thử vì khó. Khó. Mo Dịu đang thầm hỏi Cả Rồng làm sao đây. Người chơi giỏi có thể chia đôi gậy trong một lần vẽ. Còn chia ba, phải thử sai không ít hơn một lần. Ta không cho thử sai, làm sao đây. Tuấn Minh đang trầm ngâm nghĩ cách giải sao cho dễ hiểu. Nói chung, từ góc nhìn hình học, ứng dụng của định lý đoạn chắn để giải: những đường thẳng song song cắt ngang mọi đường thẳng thành những đoạn bằng nhau. Tuấn Minh lấy bốn lao rồi đặt chúng cách đều trên mặt đất không quá xa, cỡ hai gang tay, đánh số 1 2 3 4. Lấy lao cần chia rồi gác hai đầu lên lao số 1 và 4. Nhìn bao quát bốn lao nằm ngang chia đều lao nằm dọc thành ba đoạn bằng nhau. Việc tiếp theo là lấy cục than vẽ hai vạch ở giữa là xong. Mo Dịu nổi da gà. Đơn giản và chuẩn. Không sai lệch. “Tốt. Mời hỏi ta”. Tuấn Minh lại bảo Sim. “Giúp ta. Lấy bọc muối. Thêm bọc cát.” Mo Dịu không hiểu nhưng vẫn yên lặng. Không biết trò quỷ gì nữa. Lũ lạc kiên nhẫn đợi trong yên lặng. Họ biết sẽ có trò lạ để xem. Lát sau Sim chạy lại, trên tay là bọc muối và bọc cát. Tuấn Minh đổ bọc muối vào cát rồi dùng tay trộn. A… phí… Muối… Lũ lạc tiếc của. Cả Rồng bỏ muối ăn trong một năm vào cát. Xem như vứt bỏ. Mo Dịu cũng tim đập nhanh. Vật báu sao bỏ đi. Mo Dịu vẻ mặt gắng bình tĩnh. Tuấn Minh đưa bọc muối trộn cát cho Mo Dịu. “Hỏi. Nhặt muối khỏi cát.” “Không được… không…” Mo Dịu cầm bọc muối cát trên tay nói ngay. Không ai làm được. Đừng lừa ta. Không bình tĩnh nữa. Tất cả người có mặt đều cho là như thế. Đợi mọi người xôn xao. Tuấn Minh bảo. “Sim. Lấy giúp ta hai cái nồi.” Nồi là gì. Mo Dịu không hiểu nhưng yên lặng. Lúc nãy mình hơi mất mặt. Lúc sau Sim trở lại, trên tay là hai cái nồi. Tuấn Minh đổ bọc muối cát vào nồi A. Sau đó xuống suối múc ít nước đổ vào nồi A rồi khuấy đều. Đổ nước trong nồi A từ từ vào nồi B. Đáy nồi A còn lại cát. Mang nồi B chỗ cũ. Dùng ba hòn đá kê chân rồi đặt nồi B lên. Kiếm lá khô rồi đốt lửa. Mo Dịu và lũ lạc nhìn kỹ mọi hoạt động tay chân của Tuấn Minh để chắc không ăn gian. Lúc sau nước sôi. Tuấn Minh đun liên tục lửa to trong hơn một giờ thì cạn. Đáy nồi B còn bột trắng. Tuấn Minh nhấc nồi B xuống đất rồi vùi vào lá tươi cho nhanh nguội. Đợi nồi còn ấm ấm. Chàng thò tay vào nồi rồi quẹt ngón tay vào bột trắng rồi nếm thử. Mặn. Đúng là muối. Tuấn Minh cho một sức nếm thử bột trắng dính đầu ngón tay. Sức này nói ngạc nhiên. “Mặn… A… Muối…” Chàng tiếp tục mời Cả Nặng nếm thử. “Muối. Đúng.” Mo Dịu không nhịn nữa. Tiến đến nồi rồi quẹt tay ngón tay vào bột trắng rồi nếm thử. Mặn. Đúng là muối. “A… Cũng được sao…” Mo Dịu định hỏi nữa nhưng thôi. Vì câu hỏi khó như tính tuổi bố con người kia cũng biết thì những câu hỏi còn lại không đáng nói. Mo Dịu không nói gì. Tuấn Minh biết là dừng ở đây. Giờ phán định xem bên nào thắng. Tuấn Minh nói. “Mo Dịu. Một. Sai. Hai. Tốt. Ba. Sai. Cộng lại một lông.” Mo Dịu nói. “Cả Rồng. Một. Nửa. Hai. Nửa. Ba. Tốt. Cộng lại hai lông.” Nói đến đây Mo Dịu thừa nhận mình thua. Giờ là lúc chịu phạt. Tuấn Minh đi đến trước Mo Dịu rồi nói. “Mo Dịu. Mời ở lại.”
