Cánh chim Lạc Việt

Chương 19: Xuân đầu



Gần một tháng sau.
Nắng lên có cảm giác ấm. Tuyết bắt đầu tan làm nước suối dâng cao.
Tuấn Minh ngồi trong nhà nhìn lũ người xúm quanh ba bếp lửa. Mỗi bếp lửa kẻ một bàn cờ hùm trâu. Mọi người chơi vui vẻ giết thời gian.
4 chó con sống chung với người đã dần quen. Chúng ngồi cạnh người. Quen được vuốt lông. Hơn nữa chúng biết ăn cháo khoai. Đây là bước tiến lớn của giống chỉ quen ăn thịt.
Tuấn Minh nhìn Mơ. Bụng nàng có bầu hai tháng nhìn hơi nhô to. Ta sắp được làm bố rồi. Hai cụ nếu biết chắc sẽ vui. Trai tơ thật sự trưởng thành khi cưới vợ đẻ con. Gánh nặng cơm áo sẽ rèn luyện bản lĩnh đàn ông trưởng thành. Ngược lại, chưa vợ con mãi là trai tơ mọc râu.
Tuấn Minh ngồi nghĩ miên man những việc cần làm trong thời gian tới.
Mùa đông vừa rồi bẫy được đàn lợn và giết đàn chó nên đủ cái ăn. Phiền não là một mẫu khoai (100 mét vuông) vẫn chưa đến mùa thu hoạch. Trên rừng, sau đợt đốt hang và đặt bẫy, thú to nhỏ đã vắng bóng. Cái ăn ít đi nhưng miệng ăn vẫn như trước thì cái đói đã treo trước mắt. Việc trước mắt là tìm cái ăn bổ sung.
Nguồn cá dưới suối có vẻ ổn hơn. Suối phía Đông rộng và nước nhiều nên cá bơi xuôi ngược theo dòng nước, nghĩa là bẫy cá hết sẽ có số mới bổ sung. Suối phía Tây và Nam dòng chảy hẹp nên có vẻ ít hơn cá hơn.
Tuấn Minh bất giác sờ cằm. Đã hơn 3 tháng không cạo râu. Tóc dài gấp hai. Nếu có gương chắc không nhận ra mình.
Tuấn Minh đang nghĩ miên man một mình thì Cả Tròn đến ngồi cạnh.
“Cả Rồng. Ta muốn phóng lao nhỏ.”
Cả Tròn ấn tượng với những lao nhỏ mà ngày trước đâm chó. Tuấn Minh giết chó cách xa 20 bước mà vẫn nhàn. Chàng cũng muốn mình làm được như thế.
Tuấn Minh hiểu ý bạn. “Được.”
Thật ra chàng cũng muốn dạy đội sức bắn cung. Lí do đơn giản là cuộc sống ở đây quá nguy hiểm. Ngoài thú dữ như trâu chó không nói, bỗng đâu xuất hiện một ông cọp hay bọn ăn thịt người thì lạc Tắc kè có nguy cơ “xóa xổ". Một vũ khí cách mạng như cung tên sẽ đảm bảo thắng lợi ít mất người hơn tất thảy. Hai ngày hôm sau trên đồi chỗ vòng tròn. 8 sức đứng cách xa cọc chuối 20 bước chân. Trên tay mỗi sức là cung và năm mũi tên. Hai ngày qua Tuấn Minh hướng dẫn đội sức chế cung tên. Vì Sim đến tuổi trai tơ nên được nhận vào đội.
Đây là lần tập bắn đầu. Sim gài mũi tên vào dây rồi kéo căng dây. Xoẹt… Trượt. Chàng thấy Cả Rồng làm dễ lắm mà. Đến lúc mình làm thì không được. Xem ra phải gắng.
8 người kia bắn cũng không tốt. Mũi tên cắm lệch trái phải trên dưới.
Vài ngày tiếp theo, 8 sức thao luyện thường xuyên nên có thể bắn trúng 5 lần vào thân chuối.
Tuấn Minh không cho thao luyện bắn cung tên nữa vì lạc sắp hết cái ăn rồi. Lạc ta lo kiếm cái ăn thôi.
Sự thật là câu hay bẫy chúm chỉ đủ chục người ăn. Muốn bắt nhiều thì làm chài hoặc giăng lưới. Muốn có chài lưới thì phải chế sợi rồi dệt ra. Hiện nay Tuấn Minh chưa tìm ra cách chế sợi. Còn cách khác là làm sàng cá.
Sàng cá dạng tấm lưới đan bằng tre đặt ngang dòng suối. Sàng cá để nước chảy qua và giữ cá ở lại. Thực tế chọn dòng suối có nhiều cá rồi đắp đạng (đập cỡ nhỏ, cao khoảng 1 mét) chắn suối. Đạng dạng phễu. Đáy phễu đặt sàng. Sau cùng cử người nhặt cá mắc trên sàng.
Tuấn Minh chọn đoạn suối phía Nam bùng vì dòng chảy nhỏ, nó rộng 20 bước chân, chỗ sâu tột khoảng 1 mét. Kinh nghiệm thu được sẽ làm sàng cá to hơn ở suối phía Tây và Đông.
Đội sức chặt tre rồi đóng cọc, khuân đá, đắp đất. Mất 4 ngày làm đạng. Cộng với một ngày đan sàng dài rộng 2 mét. Mắt sàng cỡ 1cm.
Sàng cá đặt ngay chỗ phễu. Lúc sau đã có một con cá cỡ ba ngón tay mắc sàng. Lúc sau có vài con cá cỡ một hai ngón tay mắc sàng. Rất nhanh đã có khoảng nửa kg cá mắc sàng. Lũ người ai cũng mừng. Cá từ nay không lo thiếu. Thêm sàng cá phía Tây và Đông nữa thì dư thừa cá.
Tuần Minh nhìn đạng thấy có điều dở. Dòng chảy bị thu hẹp năm lần nên nước tràn đạng. Có rác gồm cành lá trôi theo dòng bị dồn ứ trong phễu. Chàng nhanh chóng sửa sai ngay. Làm thêm một sàng để tăng dòng chảy và làm thêm rào chắn rác trước sàng cá.
Cái ăn ổn định. Đội sức lại tập bắn cung. Lần này chuyển sang bắn thân chuối cách sáu chục bước (30 m). Đây là khoảng xa mà phóng lao không có tác dụng vì dễ né.
Sau nhiều ngày thao luyện đội sức đã bắn tốt 5 phát trúng 5. Thế là Cả Tròn dẫn đội sức chuyển sang săn gà chim.
Tuấn Minh không theo đội sức mà ở nhà làm mấy đồ dùng thường ngày như bàn. Chàng có ý định làm chõng tre nhưng nhận ra không cần thiết vì người thời này quen nằm ngồi trên nền đất. Chỉ cần lót lá dày là ngủ ngon rồi.
Những ngày sau đội sức săn nhiều gà chim còn bắt về gà con. Lông gà chim phần cánh đuôi được giữ lại làm mũ lông. Gà con được nhốt chuồng.
Cánh đàn bà không ngồi chơi mà học đan tre và mây. Trước kia Tuấn Minh tự làm mọi đồ dùng vì ít. Nay đông người cái gì cũng cần nhiều. Ví dụ dép, cần làm bốn chục đôi, còn tính đến chuyện thay mới sau khoảng hơn chục ngày.
Tuấn Minh học đan tre từ mẹ. Nhà thiếu thứ gì là mẹ cầm dao ra bụi tre. Bó đũa, rế, rổ rá, thúng nia dần sàng, đòn và gánh, gầu. Mẹ làm chúng trong một ngày là xong.
Bài học đan mây bắt đầu từ đan rổ. 10 bà cô được chọn ra làm thử. Bắt đầu từ dùng nanh rồng vót nan và chẻ dây mây.
16 nan tre cỡ ngón tay út xếp chồng và đều lên nhau. Dùng chân đạp lên giữa để ổn định. Dùng sợi mây đan từ trong ra ngoài. Đan rộng cỡ hai gang tay thì bẻ cong nan tạo vành rổ rồi đan. Cuối cùng là bó vành.
Tuấn Minh nhìn vợ lóng ngóng tay. Vợ làm chậm. Đến chỗ khó là uốn nan làm vành rổ thì chịu. Tuấn Minh phải làm lại cho vợ xem. Đến cuối ngày vợ đã làm được rổ.
Tuấn Minh nhìn mười cái rổ vẻ hài lòng. Làm rổ được sẽ làm dép được. Làm dép được sẽ làm gùi được. Từ dễ đến khó.