Cánh chim Lạc Việt

Chương 13: Lợn cưới



Ở vạt rừng phía Nam gần ruộng. Tuấn Minh và Sim và ba người nữa đang dọn bãi. Họ chuẩn bị chế bẫy lợn. Thật ra không chỉ riêng lợn mà bất cứ con thú nào lọt bẫy. Nhưng mục đích vẫn là lợn để làm lễ tế thần trong đám cưới vợ. Sau đó chính thức được công nhận Mơ là vợ, được “sờ vào hiện vật". Nghĩ đến đây chàng vẫn đang khó chịu vì Mơ không cho nắm tay. Còn vụ ôm ấp á, đợi Mơ ngủ say. Tất cả vì thiếu lợn cưới này.
Theo lệ, trai muốn cưới vợ phải tự bẫy thú. Để thể hiện sức đó đã trưởng thành có năng lực kiếm ăn. Thêm nữa: con thú càng to càng được vợ nể. Giết gà trống thì không ổn mà giết trâu thì không được. Thường là các trai tơ chọn giết lợn vì to vừa đủ và có thể giết được.
Tuấn Minh ngày trước xem về bẫy trong clip sinh tồn. Nói chung, dễ làm và hiệu quả có bẫy lọng và bẫy hố.
Bẫy lọng xuất phát từ ý tưởng: đặt cái lọng ở chỗ đàn thú hay đi qua. Thú vướng lọng bị trói chân/ cổ rồi treo ngược trên thân cây nhỏ uốn cong. Cấu tạo chính là cái lẫy vài trò như cái công - tắc. Lẫy dạng chặt vát ngược (chữ V xoay 135 độ) đầu que rồi móc dây hờ. Thú nhỏ quệt nhẹ vào lẫy làm tuột dây. Vì thân cây nhỏ đàn hồi nên kéo lọng lên xiết cổ/ chân thú nhỏ.
Bẫy hố hướng đến giải pháp khác: thú rơi xuống hố không leo lên được. Cách làm khá mệt: đào hố sâu trên 1,5 m dài rộng trên 2m. Dưới cắm chông hoặc không. Trên phủ que cỡ 1-2 cm và phủ lá cây tươi gọi là mành. Thú đi qua bị cái nặng của nó đè rách mành rồi rơi xuống hố.
Thực tế bẫy lọng dùng cho thú nhỏ hơn lợn sữa. Bẫy hố dùng cho thú cỡ lớn móng guốc như lợn trâu bò. Thú họ mèo như cọp báo mèo không tác dụng vì chân của chúng cảm giác mặt đất không chắc là nhảy né.
Tuấn Minh đi săn chim để ý đàn heo trên ba chục chạy qua lại với lạc bên. Giờ thấy chỗ này nhiều dấu chân liền đào hố.
Thật ra Tuấn Minh thầm tính đến đích xa hơn: chàng muốn bẫy heo lớn và heo nhỏ. Heo lớn đương nhiên là làm thịt ngay. Còn số heo nhỏ mang về nuôi. Chúng cùng với gà là vật nuôi lâu dài.
Tuấn Minh cần đào hố dài rộng 5 mét sâu 1,5 mét. Vì cần bắt sống lợn sữa nên không cắm chông. Nắp hố là cửa sập rồi phủ lá cây. Chàng rải thêm khoai rong chúng thích ăn.
Phải nói thêm về cửa sập. Trong đàn lợn, nếu một con lợn đi trên mành sẽ rơi ngay xuống hố thì nó sẽ kêu hoảng hốt nên số còn lại bỏ chạy. Phải cải tiến làm sao cả đàn lợn đi trên mành và ăn khoai nhưng không rơi xuống hố ngay. Giữa mành đặt một khoai có buộc vào lẫy. Một lợn nào đó ăn khoai này vô tình gạt lẫy làm mành rách đôi khiến cả đàn rơi xuống hố.
Để làm được, mành biến thành hai cánh cửa có bản lề tại mép hố. Cái then cửa là cái lẫy.
Tuấn Minh đã thử vẽ sơ đồ và xác định lẫy cần móc vào dây hình chữ M. Phần giũa chữ M móc vào lẫy. Hai đầu dây quàng treo vào sào ngang cách mặt hố 1,5 mét rồi buộc vào cánh cửa.
Một lỗi nhỏ là cửa rộng 2,5 m trong khi hố sâu 1,5m. Thế là chàng chế ra 3 cửa 1,5 m. Hố sâu sẽ là 1,7 m. Cao hơn đầu người.
Vì cần nhiều việc nên chàng phải gọi thêm người làm cùng. Chủ yếu là giúp đào hố. Đào hố bằng gậy tre và vồ đúng là nhọc cực kì luôn. Đất đồi có lẫn đá sỏi nên phải dùng vồ đóng cọc tre xuống rồi hất ra. Sau đó chế rổ đựng đất vứt ra xa. Việc đào hố chiếm bảy phần công việc. Tay Tuấn Minh và lũ người phồng rộp chảy máu.
Sau đó là chặt tre làm mành và và cửa sập thì dễ hơn.
Sau ba ngày làm thì mọi việc đã xong. Giờ đến lúc há miệng chờ sung.
Chiều hôm sau Tuấn Minh cùng nhóm người thăm bẫy. Tuấn Minh mừng hụt vì bẫy sập như thiết kế nhưng không có gì. Khoai rơi vãi lẫn trong lá tươi. Khả năng là thú nhỏ biết leo chèo sập bẫy rồi tự lên. Lũ người lại bỏ công dựng lại bẫy như cũ.
Hôm sau nữa hăm bẫy là hai thú nhỏ cỡ lợn sữa phần thân trông như nai nhưng lông mõm tai như chuột. Bốn người vui mừng ra mặt rồi dùng lao đâm nó rồi xách về. Lũ người lại bỏ công dựng lại bẫy như cũ.
Năm ngày sau Tuấn Minh và nhóm người vẫn chưa bẫy được đàn lợn. Không seo. Mọi việc vẫn ổn.
Trong mấy ngày chờ. Nhóm người làm chuồng lợn dài rộng cao 6x2x1,5 mét. Chuồng này đủ chứa 15 lợn con, có mái che. Đặt nó cạnh chuồng gà. Tuấn Minh làm sẵn máng ăn dài 2m từ ống tre.
Đến ngày thứ 8.
Éc… éc… éc…
Tuấn Minh và nhóm người đi nhanh hơn đến gần bẫy. Vài con lợn bỏ chạy khi thấy lạ. Chàng bước nhanh đến hố. Xem nào. Một. Hai. Ba… Mười… Mười chín. Trong đó 8 lợn to. Nhìn qua lợn to dài cao 80x40 cm nặng khoảng 50 kg.
Vậy là bẫy được hai phần ba đàn lợn. Tốt. Tí nữa xử lý xong sẽ đặt lại bẫy xem có thêm lợn nào không. Cần chú ý đào lớp đất dính máu vứt ra xa.
Tuấn Minh bất giác nhìn xuống bàn chân. Chàng đạp lên đống cứt lợn. Cũng may là dép đan bện từ dây mây nên không sao.
Tuấn Minh bảo bốn người giết mấy lợn to rồi gắng chói chân lợn nhỏ mang về. Tuấn Minh về gọi thêm mấy cô đến giúp vì chàng không muốn nhìn cảnh giết lợn. Máu me lắm. Ám ảnh lắm.
Buổi trưa. Đám lợn được khênh hết về bùng. Tuấn Minh chọn lợn to tột để riêng. Số còn lại được bẻ nanh xẻ thịt. Mấy cái nanh cũng là vật báu. Sim và Cật và các sức khác chia nhau đeo lên người, thường là làm vòng cổ. Số thịt chất đống đương nhiên là ăn không hết nên được gác bếp.
Một chuyện khác là Tuấn Minh bảo Mơ gắng xẻo mỡ để riêng. Chàng muốn chế đèn để nhà đỡ tối.
Tối hôm đó lũ người vừa xẻ thịt vừa nướng và nấu nhiều món khác nhau. Lúc trước lũ người ăn cá nhiều có vẻ chán rồi, hôm nay được ăn thịt mừng lắm.
Tuấn Minh vừa ngồi bên đống lửa cùng Mơ vừa quay lợn trên than. Mùi thịt thơm xông khắp hai gian nhà. Đây là “lợn cưới" ngày mai manh ra cúng Thần Trứng.

Ngày hôm sau. Chỗ Thần Trứng. Lũ lạc đứng quanh xem lễ.
Pốp… pốp… pốp…
Thần đất. Thần rừng. Thần suối.
Thần lửa. Thần gió. Thần sấm.
Thần lợn. Thần trâu. Thần cá.
Pốp… pốp… pốp…
Lạc ta. Cưới. Nhận thịt.
Pốp… pốp… pốp…
Mo Ngà đi vòng quanh Trứng Thần. Trên tay là hai ống tre đang gõ vào nhau. Dưới đất là lợn quay đặt trên tàu lá chuối. Quanh thân lợn có thêm nhiều bông và trái và khoai nướng. Một vỏ chai đựng muối. Lũ lạc đứng quanh vẻ mặt vui mừng.
Đứng tách khỏi đám người là Cả Tròn và Tuấn Minh và Mơ. Tuấn Minh và Mơ có vòng bông quanh cổ.
Tuấn Minh và Mơ nhìn nhau cười tươi. Tuấn Minh đã cưới Mơ vì “trời se duyên". Mơ cưới Tuấn Minh vì chồng khỏe mạnh hơn tất cả, thêm nữa nấu ăn cũng rất ngon.
Cả Tròn nhìn đôi trai gái mà trong đầu bùng nhùng. Người đứng cạnh Mơ hôm nay phải là ta. Hừ. Cục tức này có ngày trả lại.
Cả Tròn thấy Mo Ngà làm lễ xong thì cầm tay Tuấn Minh và Mơ đặt lên nhau.
“Vợ. Chồng.”
Tiếng hô vang lên lũ lạc ô a đến khênh lễ về hốc. Tuấn Minh và Mơ hoà vào trong dòng người. Đôi trai gái nắm tay nhau vui vẻ.
Cả Tròn nhìn mũ lông trên đầu sức lông dần khuất phía xa. Chàng thầm nhủ. “Muốn làm Cả ư. Đánh.”