Hai ngày sau. Buổi sáng nay trời lạnh hơn bình thường. Sương sớm dày đặc và lâu tan hơn. Đây là dấu hiệu bắt đầu mùa đông. Xem ra chỉ một hai ngày nữa là gió rét căm, lúc đó khó kiếm cái ăn hơn. Một số giống chim bỏ đi nơi khác để tránh rét, nhiều loại sâu bọ không ra khỏi tổ, nhiều loài cá cũng ít thấy. Đến giữa mùa đông có tuyết trong một tháng, khi ấy lũ lạc bắt đầu ở trong hốc không ra ngoài. Ven suối phía Đông núi Tắc- kè. Tuấn Minh cầm cái cung và 5 mũi tên đi dọc ven suối. Chàng đang tìm bụi chuối để bắn thử. Cung được làm từ đoạn tre dài 1,5 m cỡ ba ngón tay rồi vót dẹt nhọn hai đầu. Dây mây tước nhỏ rồi bện lại. Mũi tên từ phần tre dư, dài 75 cm. Tuấn Minh không quá hi vọng lần bắn cung sẽ bắn tốt. Chàng coi đây là bài tập để rút kinh nghiệm lần sau. Một lúc sau. Cách Bụi chuối hai chục bước chân (10 m). Vụt… Lại trượt. Tuấn Minh nhìn có vẻ chán nản. Bia đích là cây chuối trước mặt. Bắn 5 lần trượt hết. 5 mũi tên cắm xung quanh. Cái thì lệch trái phái, cái thì cắm trước. Lệch cả mét thế kia.
Ở cách đó không xa, ngay chỗ cầu phía bên sườn núi, nhóm sức 4 người đang làm gì đó. Cộc… cộc….cộc… Cật bổ từng nhát rìu (đá) vào gốc cây cỡ cổ chân. Một lúc sau. Roạch…. Cật dùng chân đạp cây gãy đổ. Rồi tiếp tục chặt thành những khúc dài 2m. Chúng được dùng làm củi. Nhìn quanh, các sức cũng đang chặt cây.
Chú ý: Đơn vị diện tích Mẫu 100 mét vuông Mẫu trong truyện khác “ngày trước” (1 sào Bắc Bộ là 360 mét vuông)
Hai ngày sau. Cũng ở gốc chuối. Vụt… soẹt… Mũi tên cắm ngập thân chuối. Tuấn Minh mừng ra mặt. Sau hai ngày tập bắn chàng đã có thể bắn 5 phát trúng 5. Đổi lại hai ngón tay kẹt mũi tên đau rát. Hai bả vai và cánh tay mỏi nhừ. Đây là biểu hiện của đau cơ. Xem ra muốn bắn cung giỏi cần luyện tập cho người khỏe mạnh.
Chỗ sườn núi bên cầu khỉ. Sau hai ngày họ đã chặt cây dọn bãi một khoảng rộng 100 bước ( 50 mét vuông). Gốc cây chưa dọn mà cứ để đó cho khô. Chúng được dùng làm củi trong mùa đông sắp đến.
Hai ngày sau. Vụt… soẹt… Tuấn Minh nhìn mũi tên cắm vẻ hài lòng. Sau 8 ngày bắn trúng cây chuối ở tầm bốn chục bước chân (20 m). Đây là phạm vi mà ném lao đã không còn tác dụng vì mũi lao bay chậm bị né rất dễ. Nếu dùng để đối chiến với địch thì có lợi thế rõ ràng. Tuy nhiên cung đã không còn tốt. Nó làm từ tre tươi đàn hồi kém. Dây căng làm từ sợi mây tươi nên dễ đứt. Sau hôm nay chàng sẽ chế cung lại bằng tre và mây phơi khô.
Ở bãi đất cách đó không xa. Một khoảng đất trống rộng 200 bước (100 mét vuông) được chặt cây bụi. Vì trồng khoai nên không cần dọn sạch như trồng lúa. Nhóm người chuyển sang đào hố. Cật dùng lao đào đất. Một hố sâu gang rưỡi. Hố vừa đào xong thì vợ chàng cầm gốc dong dúi xuống rồi lấp đất lại. Chàng bước hai bước rồi lại đào hố. Nhìn bên cạnh mọi người cũng đang làm thế. Lũ người làm theo lời sức lông. Sức lông bảo thay vì đi tìm củ thì trồng gần nhà. Tiện lợi và không mệt nhọc quá. Ngẫm lại cũng có lý.
Gần đó, Sim đang đeo 3 bọc lá và đi về hốc. Nói chung mỗi hai ngày chàng mang cá xâu gồm ba cá lớn dài 30 cm) về hốc đưa Mo Ngà. Lần này chàng mang thịt khô gói trong mấy bọc. Mo Ngà cầm ba bọc lá liền mở ra xem. Vẻ mặt hài lòng, Mo Ngà cất chúng trên gác bếp.
Vài ngày sau. Ở bụi tre ven rừng phía Nam. Buổi trưa. Cồ cộ đậu trên nhánh cây. Nó đang thưởng thức bữa ăn là lá cây non. Ăn xong nó dùng chân vuốt râu vẻ an nhiên. Cạp… Gà trống từ đâu lao lên mổ. Nó dùng kẹp cồ cộ giữa hai mỏ rồi quệt qua lại trên mặt đất. Cồ cộ chưa kịp dùng hai càng để cứu mạng thì đã nát nhừ thân. Gà trống nuốt ngon lành. Vẻ khoan khoái, nó vỗ cánh phạch phạch rồi bay lên cành tre. Ò ó o… Không biết từ đâu có tiếng gà gáy vọng lại như trả lời. Đúng là gà tức nhau tiếng gáy. Gà trống vỗ cánh phạch rồi bay xuống. Xung quanh là 4 gà mái cùng đàn con nhíp nhíp to nhỏ. Phập… Quác… quác… Một vật gì đó lao đến xuyên thân gà trống. Nó kịp kêu mấy tiếng rồi vỗ cánh phành phạch quằn quại trên đất. Bốn gà mái hốt hoảng chạy loạn vào bụi cây. Đàn con nhíp nhíp chạy loạn khắp nơi. Một người len lỏi giữa tán cây rừng tiến đến nhặt xác gà trống. Đó là Tuấn Minh. Hôm trước chàng vừa chế ra bộ cung và 5 mũi tên mới. Chàng chuyển sang bắn thao luyện bia cách sáu chục bước chân (30 m). Tuy nhiên mũi tên bay liệng. Do không có phần lông đuôi giúp ổn định. Tuấn Minh đang tính săn gà (rừng) để lấy lông. Cuộc đi săn gà tiếp tục đến cuối ngày.
Ngày hôm sau. Ở bụi chuối. Tuấn Minh ngắt một cọng lá cỏ rồi thả rơi trước mặt. Lá cỏ bay vèo về bên trái. Chàng lại nhìn lá cây phía xa. Gió thổi khá mạnh từ phải sang trái. Nếu bắn mũi tên bay đi nó sẽ bị đẩy lệch sang trái bởi gió. Để trúng đích, cần lệch sang phải một 1 cm. Vì mũi tên bay cầu vồng nên cần hướng lên trên. Tuấn Minh cho chệch lên 4 cm. Vụt… Mũi tên bay xa đường cầu vồng rồi cắm. Nó bay ổn định. Vẫn hơi lệch sang trái. Tăng chệch 1,5 cm sang phải khi bắn...
Ở trước nhà tranh, Sim đang chặt những thanh tre cỡ ba ngón tay dài bốn bước chân (2 m). Sau đó buộc lại hình cái hộp dài rộng cao 2x1,5x1,5 m. Khoảng cách gần nhau để lũ gà con không chui lọt. Chế cửa rộng ở hông lồng. Thì ra hôm qua Tuấn Minh săn gà còn mang về hơn chục gà con cỡ nắm tay. Sức lông không cho ăn mà bảo nhốt lồng. Đến bữa gõ mõ tre rồi cho ăn tép. Sau một chục ngày thì không nhốt mà thả ra. Chỉ cần gõ mõ gà tự tìm đến. Lúc đó lại cho ăn.
Mấy hôm sau. Ở bãi lầy ven suối phía Đông. Ếch cốm đang ngồi núp dưới lá rau muống. Nhìn từ xa không phân biệt vì màu da giống màu lá. Nó đang nhìn ong đang vo ve hút mật bông bèo. Thấy ong bay vo ve lại gần. Nó nhảy về phía trước rồi thè lưỡi ra dính ong rồi rụt lưỡi. Ong đã nằm yên trong bụng. Nó đảo mắt lồi nhìn xung quanh rồi nhảy chỗ khác, núp dưới lá bèo. Nó ngoiif im chờ con mồi tiếp theo. Vụt… oép… Bói cá từ đâu bay tới dùng mỏ mổ thẳng vào thân ếch cốm. Nó lắc mỏ qua lại rồi cắp ếch cốm lên một cành tre. Đứng trên cành tre, nó nuốt chửng ếch cốm. Vẻ khoan khoái, nó tiếp tục nhìn xuống dòng nước tìm con mồi tiếp theo. Vụt… ép… Vật gì đó bay đến xuyên ngang thân bói cá. Nó rơi xuống bãi bùn. Nó chỉ kịp kêu vài tiếng rồi dãy dụa trên bùn. Đôi chân dài khẳng khiu đạp liên hồi vào bùn. Một người len lỏi giữa tán cây rừng tiến đến bãi bùn lầy nhặt xác bói cá. Đó là Tuấn Minh. Sau vài ngày bắn bia cách sáu chục bước đã thuần thục. Chàng định săn chim lấy lông làm mũ. Cuộc đi săn chim tiếp tục đến cuối ngày.
Trời hoàng hôn. Trên bếp lửa một nồi bốc mùi thịt gà. Nếu ngửi kĩ sẽ ra mùi xả. Mơ cầm đũa đảo qua lại. Ba ngày trước chồng mang về nhiều gà. Chồng nói qua cách vặt lông gà, chặt nhỏ ra sao, trộn với củ xả rồi xào. Mùi thơm từ món lạ khiến nàng muốn ăn thử ngay. Bác già và mấy sức xách rìu về nhà. Mấy hôm nay họ chặt cây dọn bãi trồng khoai. Việc mệt nhưng được ăn no. Bất giác lại thèm món thịt gà nấu xả. Cây xả trước nay không ai ăn, giờ nấu với thịt gà ngon thật. Bác vừa đến cầu khỉ thì thấy sức lông xách theo mấy bói cá. Ô lạ nhỉ. Giống biết bay này khó ném đá lắm. Hồi trẻ ta cũng chỉ ném chết ba con. Sức lông giỏi.
Hôm sau. Tuấn Minh ngồi cạnh bếp. Trước mặt là vài nắm lông. Chàng hơi bực là bọn cò diệc lông trắng bay đi tránh rét hết nên không săn được con nào. Đánh dùng lông sẵn có vậy. Tuấn Minh cài những cái lông gà bói cá lên vành mây. Nó có hình giống mũ lông của Cả Tròn. Bây giờ ngoài Cả Tròn có mũ lông, ta đây cũng có. Tuấn Minh đội mũ lông nghênh ngang đi đứng trong nhà. Mơ thấy chồng có mũ lông liền hỏi. “Chồng. Cả mới.” Tuấn Minh đáp vẻ tự hào. “Đúng. Ta. Cả Rồng”.
