Chàng luôn viết thư cho ta bằng những câu chữ dễ hiểu, nhưng bức thư này là bức khiến ta vui nhất. Chàng không trách ta, còn muốn nghe ta kể chuyện hàng ngày.
Thế là ta bắt đầu cẩn thận ghi chép. Từ nhỏ đến lớn, ta rất thích trồng trọt. Khi còn nhỏ sức còn yếu, ta chỉ đào đất trong sân trồng hoa, trồng cỏ; lớn hơn chút nữa, ta theo cha ra đồng, cùng mẹ chăm sóc vườn rau.
Những việc ấy rất vụn vặt, sợ sau này mình sẽ quên, ta mua loại giấy rẻ nhất từ gã hàng rong, rồi lấy cành cây đốt thành than, mỗi ngày đều viết lại. Sau đó chọn ra những ngày thú vị nhất gửi cho Triệu Thanh Trúc làm thư.
Bài vở ở thư đường thật nặng nề, mỗi năm Triệu Thanh Trúc chỉ có thể về một hai lần, trong đó có một lần đúng dịp thu hoạch, chàng về để xuống đồng giúp đỡ việc đồng áng. Mỗi khi mệt mỏi, chàng lại lôi ra những ghi chép mà ta chưa gửi, từng tờ từng tờ nâng niu xem xét. Những ngày ấy, đến cả những con ruồi vo ve cũng chẳng khiến ta phiền lòng.
Nhất là khi tẩu tẩu sinh hai đứa bé, Viễn Trình và Viễn Hinh, chàng ở nhà suốt nửa tháng. Nhưng từ sau khi ta mười lăm, chàng thậm chí đến cả dịp Tết cũng không về. Thầy chàng rất coi trọng chàng, còn thân hành đến nhà bảo tẩu tẩu rằng chàng cần phải biết quý từng khắc, sớm ngày thành tài, đó mới là cách chàng báo đáp gia đình.
Chàng không về đã lâu, trong làng bắt đầu râm ran lời đàm tiếu. Người thím độc địa của Triệu Thanh Trúc đến nhà ta, vừa nhổ hạt dưa vừa chua ngoa nói: “Nhà các ngươi cắn răng chịu khổ mà chu cấp cho nó, bây giờ cả năm chẳng thấy nó về. Có khi đã bỏ học giữa chừng, lại cầm tiền các ngươi sống vui vẻ ở bên ngoài. Cho dù có đỗ đạt, liệu đến lúc đó nó có còn xem trọng con bé Mạch Nha nhà các ngươi không? Đó đúng là đồ vong ân bội nghĩa, năm ấy bọn ta muốn gả Hương Lan vào gia đình phú quý, hưởng phúc, nhưng hắn sợ không có ai chu cấp cho mình nên mới đem luật ra hù dọa.”
Ca ca ta liền lấy chổi quét mạnh vào bà ta, quát lớn: “Hưởng phúc ư? Ngươi bảo ngươi muốn đưa thê tử ta đi làm thiếp cho lão già mà gọi là hưởng phúc sao? Nay ta phải đánh ngươi gục xuống rồi xem ngươi có hưởng nổi cái phúc ấy không!”
Đuổi được người đàn bà độc mồm ấy đi, nhưng những lời đồn đại bên ngoài đâu dễ dẹp. Những kẻ thích buôn chuyện cũng chẳng đến trước mặt mà nói để người ta có cơ hội trừng phạt. Vì vậy, ngoài việc ra đồng, ta chẳng còn muốn ra khỏi nhà.
Quanh quẩn trong nhà, ngắm nghía lại những dòng ghi chép cũ của mình để đỡ buồn, ta bỗng phát hiện hình như mình đã nắm bắt được một bí mật quan trọng. Ta không giống cha, không phải là nông phu lão luyện, chỉ là thích thử mấy thứ mới mẻ. Hôm nay ta đổ thử loại phân tự làm vào trộn cùng phân của cha, ngày mai lại điều chỉnh khoảng cách giữa các hàng cây cha đã cố định. Mỗi lần như vậy, cha tức giận đòi đánh ta, nhưng cuối cùng vẫn chẳng nỡ, nên giao cho ta mảnh đất nhỏ, xấu nhất trong nhà, bảo rằng nếu ta không thu hoạch được gì, năm sau phải ngoan ngoãn làm theo cách của cha.
Mảnh ruộng nhỏ ấy không lớn, vì vậy ta thử đủ mọi kiểu trên từng hàng. Ta ghi lại tỉ mỉ những thay đổi ấy trong những trang ghi chép của mình. Đến kỳ thu hoạch năm nay, ta cân riêng từng hàng lúa mạch, phần lớn vẫn giống như năng suất của ruộng hạng thấp. Thế nhưng, có vài hàng lại đạt đến năng suất tương đương với mảnh ruộng hạng nhất của cha.
Trí nhớ ta không thể nhớ nổi mình đã làm gì khác biệt với những hàng lúa ấy, nhưng khi lật lại những ghi chép cũ, ta như mơ hồ nắm bắt được vài bí quyết giúp tăng sản lượng. Ta lấy than vẽ đi vẽ lại trên giấy, nhận ra rằng những điều ta đã làm có những điểm chung, khiến ta vui mừng khôn xiết.
