Tiểu Mãn nằm trên trường kỷ, lưng kê một lớp chăn dày, ngoài lại thêm hai chiếc gối dựa, cậu thoải mái dựa vào đó.
Tay trái là đĩa đậu nành rang muối tiêu mà Đỗ Hành làm, tay phải là quả tắc mua ở huyện thành về.
Hổ Tử vui vẻ nhảy nhót bên cạnh trường kỷ, muốn nhảy lên quấn quýt với Tần Tiểu Mãn, nhưng chưa bao giờ được phép leo lên, nên chỉ dám đặt hai chân trước lên mép trường kỷ.
Tần Hùng xách một giỏ lòng phổi lợn đến, thấy Tần Tiểu Mãn giữa ban ngày ban mặt lại nhàn nhã như vậy thì trừng mắt: “Ngươi làm lão gia rồi hả?”
“Đỗ Hành trong bếp đang nhóm lửa, khói um cả mặt, ngươi không vào phụ mà lại ở đây ăn no rồi nằm ì ra.”
Tần Hùng vừa nói vừa tự bốc một nắm đậu nành rang bỏ vào miệng, định khen đậu giòn ngon thì nghe Tiểu Mãn nói: “Là chàng ấy bắt ta nằm đây, đi khám đại phu xong bảo ta có thai phải nghỉ ngơi.”
“Thật á?!”
“Thật chứ, còn kê một đống thuốc về uống đây này.”
Đậu nành trong miệng Tần Hùng suýt nữa thì phun ra: “Chuyện tốt mà! Cha ngươi chỉ có mình ngươi nối dõi, biết tin có cháu chắc mừng lắm!”
Nói rồi, Tần Hùng đưa giỏ lòng phổi lợn cho Tần Tiểu Mãn: “Không được, ta phải đi thắp hương cho cha con, báo tin này cho họ biết. Ta lấy thêm ít thịt cho con, có thai thì phải tẩm bổ!”
“Có cái này là…”
Chưa dứt lời, Tần Hùng đã chạy ra khỏi cửa, Đỗ Hành nghe tiếng bước ra thì người đã đi khuất.
“Nhị thúc đúng là…”
Tần Tiểu Mãn đưa giỏ lòng phổi cho Đỗ Hành: “Mừng như thể cháu ruột mình vậy.”
“Chuyện tốt thì ai cũng mừng mà.” Đỗ Hành nhận lấy giỏ lòng phổi: “Vừa hay nấu canh củ cải lòng lợn cho đệ.”
Tần Tiểu Mãn gật đầu, không nằm trên trường kỷ nữa mà cùng Đỗ Hành vào bếp, bếp ấm hơn trong phòng nhiều.
Niềm vui có con lắng xuống một chút, Tần Tiểu Mãn cũng lý trí hơn, cậu vừa bỏ củi vào bếp vừa nói: “Có con thì tốt, nhưng thai chưa ổn định, phải uống thuốc lại tốn kém, chắc ta cũng không làm được việc nặng, làm lỡ cả hai việc mất.”
Chẳng dễ gì mới dành dụm được ít tiền, định để dành cho Đỗ Hành ăn học, bây giờ lại phải thắt lưng buộc bụng.
Từ lúc từ tiệm thuốc về, tối hôm qua Đỗ Hành cũng đã suy tính kỹ, quyết định không thể để Tiểu Mãn ra đồng làm việc nặng nữa, nhưng nguồn thu nhập chính của gia đình vẫn là từ ruộng vườn, nên vẫn phải cày cấy.
“Hay là mình thuê người làm, hoặc là tìm tá điền?”
Tần Tiểu Mãn nói: “Thuê người làm rất phiền, mỗi mùa gieo trồng, thu hoạch lại phải thuê, còn giao đất cho tá điền thì đỡ hơn. Không phải lo lắng gì cả, đến mùa thu hoạch thì cứ đến thu phần của mình là được, nhưng mà giờ triều đình đổi luật, thường dân không được phép thuê tá điền.”
Trước đây, chỉ cần có tiền, có đất là có thể thuê tá điền canh tác, đến mùa tá điền nộp hoa màu cho chủ đất, đó là vào những năm loạn lạc, dân chạy nạn khắp nơi tìm chốn an cư, không có đất nên mới đi làm tá điền.
So với nông dân bình thường, tá điền khổ sở hơn nhiều, ngoài ba phần hoa màu nộp cho triều đình, còn phải nộp thêm ba phần cho chủ đất, chỉ còn lại bốn phần, bán đi cũng chẳng được bao nhiêu, chỉ đủ ăn cho gia đình.
Hàng năm, thuế má không đủ nộp, chỉ còn cách đi vay mượn, cứ thế lẩn quẩn trong vòng luẩn quẩn, tá điền hoàn toàn phụ thuộc vào chủ đất, dần dần biến thành nô lệ.
Theo sự xuất hiện của tá điền, rất nhiều người làm ăn và địa chủ liên tục thâu tóm đất đai, trong một thời gian ngắn, số lượng nông dân tự do giảm mạnh, ảnh hưởng đến quyền khống chế của triều đình.
Mấy năm trước, triều đình để chấn chỉnh việc thâu tóm đất đai, bảo vệ quyền lợi của sĩ tộc, đã ban lệnh chỉ có những người đỗ sinh đồ trở lên mới được phép thuê tá điền canh tác cho nhà mình, thường dân không được phép thuê.
Mà phải là thi đỗ thật sự chứ không phải bỏ tiền ra mua.
Trong một thời gian ngắn, đã chấn chỉnh rất nhiều thương nhân và địa chủ.
Trước kia, thôn Lạc Loan không chỉ có một địa chủ, ngoài nhà họ Lý còn có nhà khác, sau đó đều suy tàn vì lệnh cấm này.
Nhà họ Lý có người con trai thứ tư đỗ đồng sinh, nhưng có người nói là do nhà họ Lý bỏ tiền mua, tên Lý Tứ cũng không có trong bảng vàng.
Theo lệ, nhà họ Lý không được thuê tá điền, nhưng cha vợ của Lý Tứ là tú tài, trong nhà lại nhiều lần vận động, chắc là đã đút lót cho huyện nha, đổi việc mua đồng sinh thành thi đỗ, nên mới giữ được quyền thuê tá điền.
Nhưng chung quy là làm trái luật, chỉ là nhà họ Lý có quyền có thế, nên người trong thôn cũng không dám nói gì.
Ra ngoài, nhà họ Lý cũng che giấu chuyện tá điền, không làm rùm beng, trong nhà đều trông chờ vào Lý Tứ thi đỗ tú tài, để nhà mình không bị liên lụy.
“Lúc cha ta còn sống, mấy năm sau khi cha nhỏ mất, ông một mình không quán xuyển hết ruộng nương, nên cũng từng thuê tá điền, sau khi ông mất thì không dùng nữa.”
Tần Tiểu Mãn nhớ lại những ngày có tá điền, nhà mình cứ như địa chủ nhỏ, tá điền lấy lòng, sợ năm sau không được thuê nữa, ngày lễ tết đều mang quà cáp đến, nhà có việc gì thì chẳng cần gọi cũng tự động đến phụ giúp.
Nhưng ngày tháng tốt đẹp đó cũng chẳng kéo dài được bao lâu. Đỗ Hành thở dài.
Tần Tiểu Mãn nhíu mày: “Hay là đi nhờ đường thúc xem có thể giúp mình vận động không, dù sao cha ta ngày xưa cũng đỗ đồng sinh?”
Đỗ Hành xua tay: “Chuyện này không nên làm phiền đường thúc, dù sao cũng là chuyện trái luật. Người trong thôn biết thì không hay, nếu không bị điều tra thì thôi, chứ một khi bị điều tra thì toi, không phải hại đường thúc sao? Dù thúc có đồng ý giúp, ta cũng không nên lợi dụng như vậy.”
[Truyện được đăng tải duy nhất tại monkeydtruyen.com -
Tần Tiểu Mãn gật đầu, đường thúc nhà cậu cũng chẳng khá giả gì: “Vậy cứ thuê người trước, biết đâu dưỡng hai tháng là ta khỏe lại. Vào đông cuốc đất cũng dễ thuê người, cho bà con ít củi, nhà có trâu bò cuốc đất cũng nhẹ nhàng, sẽ có người muốn làm.”
Đỗ Hành cũng nghĩ vậy, việc gì thuê được người làm mà rẻ thì không cần tốn nhiều tiền, sang năm đến mùa gieo trồng thì hắng thuê sau.
Nhưng trước lúc gieo trồng còn mấy tháng nhàn rỗi, cũng phải tìm việc gì đó làm, tốt nhất là kiếm thêm được ít tiền, dù sao sang năm chi tiêu sẽ nhiều hơn.
Tính toán một hồi, bán củi bán lúa, bán rau củ quả cũng không bằng bán thức ăn.
Đỗ Hành vẫn quyết định ra huyện thành bán hàng rong, trước đây đi hội chùa một ngày cũng kiếm được mấy trăm văn.
Tuy không bằng trồng trọt, nhưng cây trồng sinh trưởng mất nhiều thời gian, lại tốn công tốn sức, lại còn phụ thuộc vào thời tiết.
Bán hàng rong tuy kiếm được ít nhưng tiền vào túi nhanh, ngày nào cũng thấy tiền.
Sau khi thu hoạch, nhà cũng có kha khá nguyên liệu, Đỗ Hành định dùng nguyên liệu nhà làm sắn, nhà có sắn thì dùng, đỡ tốn tiền mua.
Đỗ Hành cố gắng tận dụng những gì có thể.
Khoai lang đào tháng này tươi ngon, nhiều nước lại ngọt, Đỗ Hành thấy loại này nhiều tinh bột.
Chế biến tinh bột khoai lang khá đơn giản, chỉ cần rửa sạch khoai rồi xay nhuyễn, lọc lấy nước, tách bỏ bã.
Để nước lắng xuống, phần bột trắng lắng dưới đáy chính là tinh bột, vớt ra phơi khô là có thể dùng.
Tinh bột dùng được nhiều việc, làm bánh, làm đồ chiên, rất phổ biến trên thị trường.
Nhưng một cân khoai chỉ được hai lạng tinh bột, may mà khoai lang sản lượng cũng kha khá, đủ dùng.
Đỗ Hành lấy hai mươi cân khoai làm tinh bột, tuy cách làm không khó nhưng xay khoai rất tốn công, chỉ là trước đó đã cắt nhỏ rồi dùng cối xay lúa.
Bã khoai có thể đem xay lại ba bốn lần để lấy hết tinh bột. Nước lọc ra được mấy chậu, như vậy sẽ lắng nhanh hơn.
Để khoảng hai canh giờ là thấy lớp bột trắng dưới đáy chậu, dùng tay ấn vào thấy mềm mịn, như bột nhào vậy.
Hai người bận rộn cả ngày mới xay hết khoai, sáng hôm sau lại đổ bỏ phần nước, còn lại toàn là tinh bột.
Tinh bột vớt ra khỏi chậu thành một khối, nên chia nhỏ ra để phơi.
Vào đông, thời tiết không thuận lợi, rất khó phơi khô, nên để ở bếp, một hai ngày là khô.
Tần Tiểu Mãn ngủ dậy bước vào bếp thì thấy Đỗ Hành đang bóp bóp tinh bột phơi khô trong rổ.
Đỗ Hành thấy Tiểu Mãn thì kéo cậu lại gần bếp: “Mấy hôm trước đã đặt làm chiếc xe đẩy nhỏ, khi nào đưa đến là mình có thể ra huyện thành bán hàng rồi.”
“Khi nào đi thì cho ta biết, ta đi cùng chàng.”
Đỗ Hành cũng không muốn để Tiểu Mãn ở nhà một mình, hai người cùng đi bán hàng cũng dễ xoay sở hơn, chuẩn bị sắn mọi thứ rồi mang đi cũng đỡ vất vả.
“Được, mình cùng đi.”
Trong lúc chờ xe đẩy, Đỗ Hành cũng không nhàn rỗi, phần lớn thời gian đều cùng Tần Tiểu Mãn ở nhà chuẩn bị nguyên liệu, xay đậu, pha gia vị… đủ thứ việc linh tinh cũng chẳng thấy rảnh rỗi.
Mấy hôm sau, Đỗ Hành đã chuẩn bị xong mọi thứ, sáng sớm, hai người mặc ấm áp, chất đồ lên xe rồi vào huyện thành.
Giữa tháng mười, lúc trời rét nhất, cả thùng xe như mới vớt lên từ hầm băng, dù đã lót thêm vải nhưng vẫn thấy lạnh buốt.
Đỗ Hành dùng vải vụn may hai cái đệm, lúc này vừa hay dùng đến, lót lên thùng xe, cả chân con trâu cũng được quấn vải bông dày.
Cả nhà chỉ trông chờ vào sức con vật này, trời rét mà nó bị nhiễm lạnh thì phiền lắm.
Dọn dẹp xong thì trời cũng sáng, nhưng sáng mùa đông phần lớn là âm u, chẳng thấy sáng sủa là bao.
Thấy Đỗ Hành và Tiểu Mãn ra khỏi nhà, cả nhà tiễn ra tận cửa, Hổ Tử nhảy loi choi bên cạnh xe cũng muốn đi theo, nhưng bị Tiểu Mãn đuổi về.
Tần Tiểu Mãn quấn rất kỹ, còn đội thêm mũ nỉ dày, từ nhỏ đến lớn, ngoại trừ lúc bé xíu được cha bế bồng thì chẳng khi nào cậu đội mũ.
Nhưng giờ vì đứa con trong bụng cũng phải cẩn thận hơn, mới đầu đội mũ thấy chỗ nào cũng ngứa ngáy khó chịu, nhưng đến khi xe chạy trên đường, gió lạnh tạt vào mặt thì cậu mới thấy đội mũ thật sự hữu ích.
Mấy nay chỉ ăn với ngủ, gần như chẳng làm gì, lại được tẩm bổ, lâu lâu ăn thịt, cậu thấy hình như mình béo lên chút.
Mà dù có thích ngủ đến đâu, ngủ bao nhiêu thì cũng vẫn thấy thiếu ngủ, ra ngoài buôn bán nhỏ cũng coi như vận động gân cốt cho khuây khỏa.
Mắt cậu long lanh, không thấy việc buôn bán nhỏ mùa đông vất vả mà ngược lại đầy hứng thú.
Rút kinh nghiệm lần trước, Đỗ Hành đến huyện thành sớm để chọn chỗ, cuối cùng chọn được một chỗ không mất tiền thuê mặt bằng.